تعیین روابط سازگاری گرده با مادگی در چند ژنوتیپ امیدبخش بادام با روش های کلاسیک و مولکولی

یکی از مشکلات عمده پرورش بادام در دنیا، خودناسازگاری و برخی مواقع دگرناسازگاری ارقام آن است که باردهی را تحت تاثیر قرار داده و به سبب استفاده از گرده زا های مختلف، باعث غیریکنواختی محصول می شود. بنابراین، با انتخاب ارقام خود سازگار یا دگر سازگار در زمان احداث باغات بادام، می توان برخی از این مشکلات را برطرف کرد. دراین بررسی، سازگاری گرده با مادگی، در 10 ژنوتیپ امیدبخش جدید حاصل از یک برنامه اصلاحی بادام (ژنوتیپ های d،f ، g، i، k، l، e، o، p و q) بررسی شد. ژنوتیپ ها بر اساس همپوشانی زمان گلدهی، به سه گروه شامل گروه 1: d، f و q، گروه 2: e، k، g و p و گروه 3: l، i و o تقسیم شده و وضعیت سازگاری آنها مورد مطالعه قرار گرفت. آلل های خود(نا)سازگاری ژنوتیپ ها پس از استخراج dna، با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، با روش pcr تکثیر شدند. چگونگی رشد لوله گرده در طول خامه پس از گرده افشانی کنترل شده در اتاقک رشد با استفاده از میکروسکوپ فلورسنت مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، گرده افشانی کنترل شده در باغ برای تعیین اثر گرده های مختلف بر تشکیل میوه و خصوصیات مهم آن انجام شد. نتایج حاصل از روش pcr با آغازگرهای اختصاصی نشان داد که در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه دو نوار مشابه وجود نداشت. نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپی نشان داد که میانگین تعداد لوله گرده در تخمدان در ترکیب تلاقی های خودی صفر و در تلاقی های غیرخودی بین 3/8-4/2 بود. همچنین، نتایج مطالعات گرده افشانی کنترل شده در مزرعه نشان داد که در هیچکدام از تلاقی های بین ژنوتیپ ها درصد میوه بندی صفر نبود. بدین ترتیب بر اساس نتایج حاصل از هر سه روش، ثابت شد که همه ژنوتیپ ها خودناسازگار بوده و دگرناسازگاری بین آنها وجود نداشت و همه آنها می توانند بسته به همزمانی گلدهی در برنامه های اصلاحی و احداث باغات بادام مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، بر اساس الگوی نواری آلل های s در روش مولکولی، تعداد لوله گرده در تخمدان، درصد میوه بندی و اثر گرده روی صفات میوه، ژنوتیپ های g، k، e وp بهترین سازگاری را با هم نشان دادند.